Mp3 / Sách nói: Bát Chánh Đạo - Con Đường Đến Hạnh Phúc - Theo Dấu Chân Phật - Eight Mindful Steps to Happiness Walking the Buddha’s Path - Thiền Sư Bhante Henepola Gunaratana
BÁT CHÁNH ĐẠO, Con Đường Đến Hạnh Phúc.
Tác giả: Bhante Henepola Gunaratana (2001).
Dịch Việt: Diệu Liên Lý Thu Linh.
Thu âm: Trung Tâm Diệu Pháp Âm.
Tải về miễn phí: Tám Bước Chánh Niệm, Đi Theo Con Đường Của Đức Phật.
Từng trang, từng trang, từng bước, từng ngành của Bát Chánh Đạo đã được Thiền sư giảng giải cặn kẻ đến từng chi tiết, thấu đáo với bao thí dụ, mà lại giản đơn gần gủi biết bao. Ngồi đọc mà tôi như hình dung thấy khuôn mặt hiền từ của Thiền sư đang ở trước mặt, nhẹ nhàng hỏi: “Con đã hiểu chưa? Con đã hiểu chưa?”. Thiền sư như không hề mệt mỏi khi phải nhắc đi nhắc lại cho độc giả giáo lý phải nắm, những việc phải làm để đạt được giải thoát. Phải thực hành! Phải áp dụng những giáo lý đã học! Phải đến để mà thấy! Những lời nhắc nhở không bao giờ thừa đối với tôi, một Phật tử còn nhiều giải đãi. Quyển sách đã đem lại nhiều ích lợi cho tôi. Mong rằng nó cũng giúp ích cho bạn.
LỜI NÓI ĐẦU
Ngay sau khi quyển Mindfulness In Plain English (Căn Bản Chánh Niệm) được phát hành, một số bạn bè và đệ tử của tôi đã yêu cầu tôi viết thêm một quyển sách nữa về con đường đi đến hạnh phúc của Đức Phật một cách thật đơn giản. Quyển sách này là kết quả của lời yêu cầu đó. Quyển Căn Bản Chánh Niệm (Mindfulness In Plain English) là một quyển sách hướng dẫn thiền, một cẩm nang cho những ai thực hành thiền chánh niệm. Tuy nhiên chánh niệm chỉ là một phần trong giáo lý của Đức Phật. Chánh niệm có thể làm cho cuộc sống của chúng ta tốt đẹp hơn, nhưng Đức Phật còn ban cho ta nhiều hơn thế nữa. Ngài trao cho chúng ta một cẩm nang, mà Ngài đã tóm tắt trong Bát Chánh Đạo, để ta được hạnh phúc trọn vẹn. Chỉ cần những cố gắng nhỏ để áp dụng tám bước này vào đời sống cũng sẽ mang đến cho ta hạnh phúc. Những cố gắng quyết liệt hơn sẽ chuyển hóa được ta và đưa ta đến những trạng thái hạnh phúc nhất, sảng khoái nhất mà ta có thể đạt được. Bát Chánh Đạo rất dễ nhớ, nhưng ý nghĩa của chúng thâm sâu và đòi hỏi một sự hiểu biết về nhiều lãnh vực liên quan trong giáo lý của Đức Phật. Ngay chính với những người đã biết qua Bát Chánh Đạo cũng có thể không nhận ra nó quan trọng như thế nào đối với tổng thể những lời dạy của Đức Phật, hay họ có thể ứng dụng chúng như thế nào trong việc tu tập. Giống như trong quyển Căn Bản Chánh Niệm (Mindfulness In Plain English), tôi đã cố gắng để trình bày giáo lý này một cách đơn giản để bất cứ ai cũng có thể thực hành tám bước này trong đời sống hằng ngày của họ. Tôi khuyên là bạn không nên đọc quyển sách này như một quyển tiểu thuyết hay như một tờ báo. Tốt hơn hết là trong lúc đọc, bạn hãy luôn tự hỏi mình, “Tôi có hạnh phúc không?” và tìm hiểu về những gì bạn đã khám phá được. Đức Phật khuyên chúng ta hãy đến để thấy. Ngài khuyên tất cả chúng ta hãy quán sát bản thân, hãy trở về nhà, hãy làm quen, hãy đến gần hơn với thân và tâm, và quán sát chúng. Đừng để mình lạc vào trong các quan điểm, giả định về cuộc đời, hãy cố gắng khám phá xem điều gì đang thực sự xảy ra.
Chúng ta rất thích thu thập tài liệu, cất giữ thông tin. Có lẽ bạn đã chọn quyển sách này để có thêm thông tin. Nếu bạn đã đọc qua các quyển sách Phật giáo phổ thông, hãy dừng lại và tự hỏi bạn mong đạt được điều gì từ quyển sách này. Có phải bạn chỉ muốn chứng tỏ với người khác về sự thông thái của mình trong lãnh vực Phật giáo? Hay bạn hy vọng có thể đạt được hạnh phúc qua tri thức về giáo lý của Đức Phật? Chỉ có tri thức sẽ không giúp bạn tìm được hạnh phúc. Nếu bạn đọc những gì tiếp theo đây với lòng mong muốn đem những lời dạy của Đức Phật về con đường đưa đến hạnh phúc vào thực hành -để thực sự thể nghiệm những lời dạy của Ngài, hơn là một sự hiểu biết tri thức- thì lúc đó những lời dạy rất đơn giản nhưng thâm sâu của Đức Phật sẽ trở nên rõ ràng. Dần dần, sự thật tuyệt đối về tất cả các pháp sẽ hiển bày ra cho bạn. Và dần dần bạn sẽ khám phá ra hạnh phúc lâu dài mà sự hiểu biết toàn vẹn về chân lý có thể mang đến cho bạn. Nếu bạn cảm thấy khó chịu hay khổ đau về những gì bạn đọc trong quyển sách này thì phải tìm hiểu tại sao. Hãy nhìn vào bên trong. Hãy tự hỏi điều gì đang xảy ra trong tâm bạn. Hãy tự hỏi tại sao. Đôi khi chúng ta cảm thấy khó chịu khi ai đó cho ta biết rằng chúng ta vụng về như thế nào. Bạn có thể có rất nhiều thói quen xấu và những chướng ngại khác khiến bạn không được hạnh phúc. Bạn có muốn tìm hiểu về chúng và thay đổi chúng không? Thông thường chúng ta có thể bực bội về những điều rất nhỏ mọn rồi đổ thừa cho một việc gì đó hay ai đó -một người bạn, thư ký, ông xếp, hàng xóm, con cái, anh chị em, cha mẹ hay chính phủ. Ta thất vọng khi không có được điều mình muốn hay đánh mất cái mà ta trân quý. Chúng ta mang trong tâm một loại “tâm lý bực dọc” -nguồn gốc của phiền não- dễ bị hoàn cảnh hay suy nghĩ của ta kích động. Rồi ta khổ đau, và tìm cách ngăn chặn khổ đau bằng cách cố gắng đổi thay cả thế giới. Có một câu chuyện cổ xưa về người đàn ông muốn phủ cả thế giới với thuộc da để ông có thể đi trên mặt đất một cách êm ái. Ông ta không biết rằng làm một đôi giày da để mang, sẽ dễ hơn biết bao. Tương tự, thay vì tìm cách chế ngự cả thế giới để được hạnh phúc, thì hãy cố gắng tu sửa để giảm bớt các tâm lý bực dọc của chúng ta.
Nhưng bạn phải thật sự tu sửa mình, không chỉ đọc hay suy tư về điều đó. Ngay cả việc hành thiền cũng không ích lợi chi nhiều nếu bạn không hành trì suốt trọn con đường -nhất là những yếu tố quan trọng trong việc phát triển chánh kiến, tạo ra những cố gắng mạnh mẽ, sáng suốt và thực hành chánh niệm liên tục. Nhiều người ngồi trên gối thiền hàng giờ với tâm trí đầy đau khổ, sân hận, lo âu hay vọng tưởng. Rồi họ lại nói, “Tôi không thể thiền, tôi không thể chú tâm”. Đó là vì bạn vẫn mang cả thế giới trên vai khi tọa thiền, và bạn không muốn đặt nó xuống. Tôi nghe rằng một đệ tử của tôi đang vừa đi vừa đọc quyển Căn Bản Chánh Niệm (Mindfulness in Plain English). Anh ta không chánh niệm mình đang ở đâu và đã bị xe tông! Lời gọi mời của Đức Phật rằng chúng ta hãy đến để thấy, đòi hỏi ta phải thực hiện những gì ta đã đọc ở đây. Hãy thực hành Bát Chánh Đạo của Đức Phật ngay cả khi bạn đang đọc chúng. Đừng để những khổ đau làm bạn tăm tối. Nếu như bạn có đọc quyển sách này hàng trăm lần, nó cũng không giúp được gì cho bạn trừ khi bạn ứng dụng những điều được viết ra đây. Chắc chắn rằng quyển sách này sẽ thật hữu ích nếu bạn hết lòng thực hành, quán sát thấu đáo những khổ đau và tự nguyện làm bất cứ điều gì để đạt đến được hạnh phúc lâu dài.
Sự Khám Phá của Đức Phật
Những tiến bộ kỹ thuật ào ạt. Vật chất tăng trưởng. Sự căng thẳng. Cuộc sống và công việc chịu nhiều áp lực vì những đổi thay chóng mặt. Có phải đó là ở thế kỷ hai mươi mốt? Không, đó là thế kỷ thứ sáu trước công nguyên -khoảng thời gian của những cuộc chiến tranh tàn sát, kinh tế hỗn loạn và sự xáo trộn những nếp sống đã được hình thành, giống như ngày nay. Trong những điều kiện tương tự như của chúng ta, Đức Phật đã khám phá ra con đường đưa đến hạnh phúc dài lâu. Khám phá này của Ngài -một phương pháp rèn luyện tâm từng bước từng bước để đạt được sự tự tại – là điều quan trọng hôm nay cũng như ở bất cứ lúc nào. Nhưng đem ứng dụng những khám phá của Đức Phật không phải là điều dễ dàng. Nó có thể kéo dài hàng năm. Yếu tố quan trọng nhất lúc bắt đầu là một ý chí mãnh liệt muốn thay đổi cuộc đời của bạn bằng cách chấp nhận những thói quen mới và tập nhìn thế giới một cách khác. Mỗi bước trên con đường đến hạnh phúc của Đức Phật đòi hỏi ta phải thực hành chánh niệm cho đến khi nó trở thành một phần trong cuộc sống hàng ngày của ta. Chánh niệm là cách bạn tập cho mình trở nên ý thức về sự việc như chúng thực sự là. Với tâm luôn chánh niệm, bạn tiến lên qua tám bước đã được Đức Phật đặt ra hơn hai ngàn năm trăm năm trước -một sự rèn luyện nhẹ nhàng, từng bước để tận diệt khổ đau. Ai là người muốn rèn luyện như thế? Câu trả lời là bất cứ ai đã quá mỏi mệt với những khổ đau trong đời. “Cuộc sống của tôi như thế này là tốt rồi. Tôi thấy đủ hạnh phúc rồi,” bạn có thể nghĩ như thế”. Bất cứ cuộc đời nào cũng có những phút giây tự tại, những phút giây của hỷ lạc. Nhưng về mặt khác thì sao, phần mà bạn không muốn nghĩ đến khi mọi thứ không diễn ra một cách tốt đẹp? Những thảm hoạ, sự nuối tiếc, thất vọng, những đau đớn thể xác, sự buồn chán, cô đơn, hối hận, những cảm giác ray rức khi nghĩ rằng có thể có một cái gì đó tốt hơn thế. Những điều này cũng xảy ra, có phải không? Hạnh phúc mong manh của chúng ta tùy thuộc vào sự việc xảy ra theo một cách nào đó. Nhưng cũng có một điều khác nữa: một thứ hạnh phúc không tùy thuộc vào hoàn cảnh, điều kiện. Đức Phật đã chỉ cho chúng ta con đường đi đến sự hạnh phúc toàn vẹn đó. Nếu bạn sẵn lòng làm bất cứ điều gì để tìm được con đường thoát khỏi khổ đau -và điều đó có nghĩa là phải đối mặt với những cội rễ của tham, sân ngay tại đây, ngay giây phút này- thì bạn có thể đạt được ý nguyện. Ngay nếu như bạn chỉ là một người đọc tình cờ, thì những lời dạy này cũng có thể hữu ích cho bạn, nếu như bạn sẵn lòng thực hành những gì bạn thấy có ý nghĩa. Nếu bạn nhận thấy điều gì đó đúng, thì đừng bỏ qua. Hãy hành động! Điều này nói thì dễ, nhưng thật ra không có gì khó hơn. Khi bạn tự nhủ rằng, “Tôi phải chuyển hóa để được hạnh phúc hơn” – không phải vì Đức Phật đã nói thế, mà vì trái tim bạn nhận ra được một chân lý thâm sâu- thì bạn phải dốc hết sức lực để chuyển đổi. Bạn cần có quyết tâm mạnh mẽ để chế ngự những thói quen xấu.
Và phần thưởng dành cho bạn là hạnh phúc – không chỉ cho hôm nay mà còn là mãi mãi. Hãy bắt đầu. Chúng ta sẽ bắt đầu bằng cách xét xem hạnh phúc là gì, tại sao nó quá khó nắm bắt, và ta phải làm thế nào để bắt đầu cuộc hành trình trên con đường tiến đến hạnh phúc của Đức Phật.
VỀ TÁC GIẢ
Thiền Sư Henepola Gunaratana xuất gia năm mười hai tuổi ở Malandeniya, Tích Lan. Năm 1947, ở tuổi hai mươi, ngài thọ giới trọng ở Kandy. Ngài đã theo học tại trường Đại học Cộng Đồng Vidyasekhara (Vidyasekhara Junior College) ở Gumpaha, đại học Vidyalankara ở Kelaniya và trường đại học Truyền Giáo Phật giáo (Buddhist Missionary College) ở Colombo. Sau đó Sư chuyển đến Ấn Độ để làm nhiệm vụ truyền giáo trong thời gian năm năm cho hội Mahabodhi, phục vụ người Harijana (thuộc giai cấp hạ tiện) ở Sanchi, Delhi, và Bombay. Sau đó Sư trải qua 10 năm truyền giáo ở Malaysia, làm nhiệm vụ của người cố vấn tôn giáo cho Hội Sasana Abhivurdhiwardhana, Hội Truyền Giáo Phật giáo, và Liên Đoàn Thanh Niên Phật Giáo (Buddhist Youth Federation) ở Malaysia. Sư là giảng sư ở trường Kishon Dial và trường Temple Road Girls’ và là viện trưởng của viện Phật Học ở Kuala Lumpur. Theo lời mời của Hội Sasana Sevaka, Sư sang Mỹ năm 1968 để làm tổng thư ký cho Hội Chùa Phật giáo (Buddhist Vihara Society) ở Washington, D.C. Vào năm 1980, Sư được bầu làm chủ tịch của Hội. Trong những năm ở Vihara, từ 1968 đến năm 1988, Sư đã dạy nhiều khóa giáo lý, tổ chức các khóa an cư tu thiền và đi thuyết pháp khắp nơi trong nước Mỹ, Canada, Âu Châu, Úc, Tân Tây Lan, Phi Châu, và Á Châu. Ngoài ra, từ năm 1973 tới năm 1988 thiền sư Gunaratana đã giữ chức vụ là tuyên úy Phật giáo ở đại học American. Sư cũng đã hoàn tất việc học vấn của mình với bằng tiến sĩ về triết học ở đại học American. Sư đã dạy nhiều khóa về Phật giáo ở đại học American, đại học Georgetown, và đại học Maryland. Nhiều sách và bài viết của Sư đã được xuất bản ở Malaysia, Ấn Độ, Tích Lan, và Mỹ. Quyển sách Căn Bản Chánh Niệm (Mindfulness in Plain English) đã được dịch ra nhiều thứ tiếng và phát hành trên toàn thế giới. Một bản dịch tiếng Thái đã được chọn để sử dụng trong chương trình học bậc trung học ở khắp Thái Lan. Từ năm 1982 thiền sư Gunaratana đã giữ chức vụ Chủ Tịch của Hội Bhavana, một tu viện và cũng là trung tâm tu thiền ở một khu rừng của miền Tây Virginia (gần thung lũng Shenandoah), mà Sư đã cùng với Matthew Flickstein thành lập. Thiền sư Gunaratana hiện trú xứ ở Hội Bhavana, nơi Sư thường tổ chức các lễ thọ giới xuất gia, dạy dỗ tăng ni, và tổ chức các khóa tu thiền cho cư sĩ. Sư thường đi hoằng pháp và hướng dẫn tu thiền khắp nơi trên thế giới.
Vào năm 2000, thiền sư Gunaratana đã được đại học Vidyalankara tặng thưởng huân chương vì những thành tựu vượt bực trong cuộc đời của Sư.
MỤC LỤC
VỀ TÁC GIẢ ............ ..............................................................................................6
LỜI CẢM TẠ CỦA TÁC GIẢ................................................................................8
LỜI NGƯỜI DỊCH ..................................................................................................9
LỜI NÓI ĐẦU ........................................................................................................11
Sự Khám Phá của Đức Phật .............................................................................13
Ý Nghĩa Của Hạnh Phúc...................................................................................15
Nguồn Hạnh Phúc..............................................................................................17
Hạnh Phúc Thấp Kém Của Sự Bám Víu......................................................17
Nguồn Hạnh Phúc Cao Thượng...................................................................18
Nguồn Hạnh Phúc Cao Thượng Nhất.........................................................19
Cái Bẫy Của Khổ Đau........................................................................................20
Từng Bước Tu Tập.............................................................................................21
Hỗ Trợ Cho Sự Thực Tập .................................................................................24
Đơn Giản Hóa Cuộc Sống..............................................................................24
Rèn luyện sự tự kiềm chế...............................................................................26
Vun trồng tâm thiện........................................................................................27
Tìm minh sư và học hỏi giáo lý.....................................................................28
Khởi Đầu Của Sự Thực Hành Chánh Niệm.................................................29
Tọa thiền...........................................................................................................29
Đối phó với cái đau.........................................................................................31
Hãy chú tâm.....................................................................................................33
Một phút chánh niệm .....................................................................................36
CHÁNH KIẾN (BƯỚC 1) .....................................................................................37
Lý Nhân Quả.......................................................................................................39
Tứ Diệu Đế..........................................................................................................42
Diệu Đế Thứ Nhất: Khổ .................................................................................43
Diệu Đế Thứ Hai: Nguồn Gốc Của Khổ Đau..............................................56
Diệu Đế Thứ Ba: Đoạn Diệt Khổ Đau ..........................................................61
Diệu Đế Thứ Tư: Con Đường Đạo................................................................65
Chánh Niệm Về Chánh Kiến...........................................................................67
Tóm Lược Về Chánh Kiến................................................................................70
CHÁNH TƯ DUY (BƯỚC 2)................................................................................72
Buông xả...............................................................................................................73
Bố Thí Vật Chất................................................................................................73
Bám Víu Vào Người, Quá Khứ, Và Quan Điểm.........................................75
Đối Trị Lòng Sợ Hãi........................................................................................79
Tình thương yêu.................................................................................................81
Lòng Từ Bi Đối Với Kẻ Thù...........................................................................84
Đối Trị Sân Hận...............................................................................................85
Tâm Từ Bi............................................................................................................90
Từ Bi Đối Với Bản Thân .................................................................................92
Từ Bi Đối Với Cha Mẹ.....................................................................................95
Từ Bi Đối Với Con Cái....................................................................................96
Từ Bi Đối Với Người Bạn Đời .......................................................................97
Chánh Niệm Về Chánh Tư Duy......................................................................98
Tóm Lược Về Chánh Tư Duy ........................................................................105
CHÁNH NGỮ (BƯỚC 3)....................................................................................107
Nói Sự Thật ........................................................................................................109
Lời Nói Không Phải Là Vũ Khí.......................................................................111
Lời Nói Hòa Nhã...............................................................................................112
Tránh Nói Chuyện Phù Phiếm........................................................................116
Chánh Niệm Về Chánh Ngữ..........................................................................119
Tóm Lược Về Chánh Ngữ...............................................................................125
CHÁNH NGHIỆP (BƯỚC 4) .............................................................................127
Giới ...........................................................................................................12
7 Đạo Đức Trong Hành Động ........................................................................128
Không Giết Hại..............................................................................................131
Không Lấy Của Người .................................................................................135
Không Tà Dâm...............................................................................................137
Không Sử Dụng Chất Gây Nghiện.............................................................141
Những Giới Luật Cao Hơn Dành Cho Cư Sĩ ............................................143
Chánh Niệm Về Chánh Nghiệp....................................................................147
Tóm Lược Về Chánh Nghiệp.........................................................................151
CHÁNH MẠNG (BƯỚC 5)................................................................................153
Các Câu Hỏi Để Đáng Giá Chánh Mạng.....................................................154
Tuân Giữ Chánh Mạng...................................................................................162
Chánh Niệm Về Chánh Mạng.......................................................................167
Tóm Lược Về Chánh Mạng............................................................................169
CHÁNH TINH TẤN (BƯỚC 6).........................................................................171
Mười Kiết Sử.....................................................................................................173 Thân Kiến .......................................................................................................175
Nghi.................................................................................................................176
Giới Cấm Thủ.................................................................................................177
Dục Tham .......................................................................................................177
Sân ...................................................................................................................178
Ước Muốn Được Hiện Hữu.........................................................................178
Mạn..................................................................................................................178
Trạo Hối..........................................................................................................179
Vô Minh..........................................................................................................179
Năm Triền Cái...................................................................................................181
Tham................................................................................................................182
Sân ...................................................................................................................182
Hôn Trầm Thụy Miên...................................................................................183
Trạo Hối..........................................................................................................183
Nghi Hoặc ......................................................................................................183
Tứ Chánh Cần...................................................................................................184
Ngăn Chặn Các Trạng Thái Tâm Tiêu Cực...............................................184
Chế Ngự Các Trạng Thái Tâm Tiêu Cực ...................................................190
Chế Ngự Các Chướng Ngại.........................................................................190
Chế Ngự Các Kiết Sử....................................................................................197
Vun Trồng Các Thiện Pháp .........................................................................203
Duy Trì Trạng Thái Tâm Thiện...................................................................207
Điều Đó Không Dễ Thực Hiện....................................................................207
Cái Nhìn Toàn Diện ........................................................................................211
Chánh Niệm Về Chánh Tinh Tấn.................................................................213
Tóm Lược Về Chánh Tinh Tấn......................................................................216
CHÁNH NIỆM (BƯỚC 7) ..................................................................................219
Bốn Lãnh Vực Chánh Niệm (Tứ Niệm Xứ).................................................223
Chánh Niệm Về Thân (Quán Thân).............................................................226
Chánh Niệm Về Hơi Thở.............................................................................226
Chánh Niệm Về Các Tư Thế........................................................................228
Chánh Niệm Về Các Bộ Phận Của Thân....................................................233
Chánh Niệm Về Thọ........................................................................................235
Chánh Niệm Về Tâm.......................................................................................243
Chánh Niệm Về Đối Tượng Tâm..................................................................244
Tóm Lược Về Sự Thực Hành Chánh Niệm.................................................248
CHÁNH ĐỊNH (BƯỚC 8)..................................................................................251
Thiền Định ........................................................................................................252
Các Tầng Thiền Định......................................................................................255
Tầng Thiền Thứ Nhất ...................................................................................257
Tầng Thiền Thứ Hai......................................................................................261
Tầng Thiền Thứ Ba........................................................................................262
Tầng Thiền Thứ Tư.......................................................................................263
Chánh Niệm Về Chánh Định ........................................................................264
Ứng Dụng Tâm Định....................................................................................267
Đừng Tự Lừa Dối Mình! ..............................................................................269
Hãy Kiên Nhẫn..............................................................................................270 Tóm Lược Về Chánh Định.............................................................................270
LỜI KẾT.................................................................................................................273
Lời Hứa Khả Của Đức Phật............................................................................273
Giác Ngộ ............................................................................................................275 Hãy Đến Để Thấy.............................................................................................279 HIỆU ĐÍNH & TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................283
Nội dung chính
