Sự tích Đắp núi cát

        Trong kinh Ma-ha-san-ka-ra-sot có nói rằng: ngày đầu năm vua Pa-se-na-thi-ko-sol hỏi Đức Phật rằng: "Bạch Thế Tôn, sau khi đức Phật nhập Niết bàn, mỗi khi vào năm mới, con cần phải làm những gì?".

        Đức Phật đáp rằng: "Thí chủ nên xây một cái tháp bên bờ hồ, có nhang đèn, hoa đến cúng dường". Đức Phật còn nói thêm rằng: "Thí chủ sẽ có được nhiều phước báo qua việc tắm cho các vị sư".

        Kinh nói về phước báo của việc xây dựng tháp được viết bằng tiếng Khmer ghi trên lá Buôn đề cập đến ba câu chuyện như sau:

         Truyện kể thứ nhất

        Ngày xưa có một vị Bồ tát tên Pa-ri-ka và các thương gia đã xây núi cát tượng trưng cho ngôi tháp để xá lợi tử các vị Phật trước đó. Thế là kiếp sau các thương gia đó được hoàn kiếp ở cõi an lạc trở thành các vị vua và sau cùng là đắc đạo thành Phật.

        Truyện kể thứ hai

       Ngày xưa, có một ngư phủ không rõ tên. Một hôm, chàng ngư phủ này đã cúng thực một vị sư. Sau khi chết đi bị Diêm Vương kết tội là phải ném vào trong hỏa ngục, nhưng chàng bị văng ra ngoài. Diêm Vương ngạc nhiên hỏi chuyện, chàng ngư phủ kể lại đầu đuôi sự việc và nói rằng chàng nhìn thấy ánh lửa giống như màu áo cà sa. Sau đó Diêm Vương cho phép chàng trai được đầu thai ở cõi tiên bảy ngày trước khi trở về địa ngục. Lúc đầu thai trở lại, chàng trai được đầu thai ở cõi tiên có tên là On-thang-lo-kang-si-ni và vợ tên Su-van-na-o-rey. On-thang-lo-kang-si-ni kể chuyện mà ngài ở địa ngục cho vợ nghe. Sau đó, người vợ khuyên chồng nên xây một ngôi tháp và làm lễ khánh thành trong ngày thứ bảy. Đến ngày thứ tám, Diêm Vương đến gọi ngài xuống địa ngục, người vợ liền nói với Diêm Vương rằng cô không cho phép chồng mình đi vì ngài đã xây một ngôi tháp và làm lễ khánh thành xong rồi. Nếu như Diêm Vương cố chấp, lấy chồng nàng đi, xin Diêm Vương hãy đếm hết hạt cát đó trước đã. Diêm Vương liền đếm hạt cát hết một buổi cũng chưa đếm hết, nên ông đã quay về.

          Truyện kể thứ ba

        Ngày xưa, có một đứa bé suốt ngày cứ ngồi xây núi cát trước nhà và ngủ lăn trên đống cát. Người ta gọi đứa bé là cậu bé cát. Một hôm có vị thần trông thấy, bèn hạ lệnh cho một tiên nữ xuống trần làm vợ chàng. Ngày kia, trong một quốc gia nọ, có một vị vua băng hà và có ai tiếp ngôi. Các quan thần ra sức đi tìm những ai có phước để kế ngôi. Cuối cùng đã chọn được cậu bé cát.

        Theo các sự tích trên mà người Khmer có tục đắp núi cát vào lễ Chôl Chnam Thmây mãi đến ngày nay. Việc xây, đắp núi cát không chỉ được làm vào dịp vào năm mới, mà còn ở một số lễ hội khác, vì người Khmer tin rằng việc làm đó sẽ giải được nạn cho bản thân, Nhưng hiện giờ ta thấy ở một số ngôi chùa ở Nam bộ, người ta còn lấy lúa thay thế cho cát vì điều này có ích cho nhà chùa hơn.